Son 10 yılda kök hücre araştırmaları alanında dünyada eşi benzeri görülmemiş bir patlama görüldü. Neredeyse her hafta, kök hücreleri içeren yeni buluşları anlatan makaleler gazetelerde yayımlanıyor. Kök hücre araştırmaları şüphesiz ki günümüz biliminin en verimli alanlarından biridir. Buna rağmen, insanlara kök hücre araştırmalarının temelini ve inanılmaz yararlarını anlatan bilgilerin çok az bir kısmı halka ve hatta sağlık çalışanlarına ulaşıyor.
Tüm bu kök hücre araştırmalarındaki gelişmelerin merkezinde nadiren sorulan temel bir soru vardır: yetişkin kök hücrelerin doku onarımı ve yenilenmesi için bu denli bir potansiyeli varsa, peki ya kan dolaşımında ve kemik iliğinde hali hazırda bulunan kök hücrelere ne yapılabilir?
Kök hücrelerin kemik iliğinden ayrıştırılması ve tekrar kan dolaşımına enjekte edilmesi bu denli bir potansiyel taşıyorsa, hali hazırda kemik iliğinde bulunan kök hücrelerin doğal salınımlarını desteklemek nasıl olurdu? Normal olarak vücutta bulunan kök hücrelerin doğal görevi nedir? Bu çalışmaların Endojen Kök Hücre Mobilizasyonu nedir sorusunun yanıtını aramaya yönlendirmiştir: kendi kök hücrelerinizin salınımı. Bu yazının amacı, bu yaklaşımın tedavi edici potansiyelini açıklamaktır.
Drapeau,C. et al. Mobilization of bone marrow stem cells with StemEnhance® improves muscle regeneration in cardiotoxin-induced muscle injury. Cell Cycle. May 1, 2010; 9:9, 1-5. Drapeau, C. Understanding the Natural Role of Stem Cells in the Body: A New Understanding of Disease Formation? J Stem Cell Res Ther 2013, 3:3
Kök Hücre Nedir?
Kök hücreler, bir organizmanın yaşamı boyunca kendi kendine çoğalma ve çeşitli dokuların hücrelerine dönüşme yeteneğine sahip hücreler olarak tanımlanırlar. Hücrelerin çoğunun vücudumuzda belli görevleri vardır ve buna göre özelleşmişlerdir. Örneğin, beyin hücreleri nörotransmiterlerin elektik sinyallerini diğer beyin hücrelerine taşır. Retina hücreleri ışık ile aktif hale gelirler ya da pankreasın beta hücreleri insülin üretirler. Somatik hücreler de denilen bu hücreler asla başka hücrelere dönüşemezler ve çoğalamazlar. Kök hücreler ise tam aksine, kendilerine vücuttaki çeşitli özelleşmiş hücrelere dönüşme sinyali gelene kadar farklılaşmamış halde kalan ilkel hücrelerdir.
Genel anlamda iki çeşit kök hücre vardır. Embriyonik Kök Hücreler ve Yetişkin Kök Hücreler. Embriyonik Kök Hücreler (EKH), erken embriyo döneminde blastuladan alınırken, Yetişkin Kök Hücreler (YKH) doğumdan sonra vücutta bulunurlar. “Yetişkin Kök Hücre” terimi reşitlikle ilişkili nitelikler kast edilmektedir. Örneğin bir yenidoğanın kemik iliğinde, hatta göbek bağında bulunan kök hücrelere Yetişkin Kök Hücre denir.